Lagodna Rewolucja W Polsce U Schylku XVIII Wieku : Obrady Sejmu Wielkiego I Konstytucja 3 Maja (1788-1792)

Bok av Wojciech Szczygielski
Osiemnastowieczna Rzeczpospolita pogrona bya przez wikszo stulecia w gbokim kryzysie wewntrznym, dodatkowo zaognianym przez zaleno polityczn od Rosji. Polska wkraczaa w drug poow XVIII w. jako kraj saby, targany walkami koterii magnackich, wyniszczony dziaaniami wojennymi, trawiony konserwatyzmem szlacheckim, wymagajcy gruntownych reform. Zapocztkowane przez owiecone elity magnackie spod znaku Familii w r. 1764 i kontynuowane przez Stanisawa Augusta przemiany przyniosy wprawdzie zauwaalne rezultaty, nie byy one jednak rozwizaniami na miar generalnej reformy Rzeczypospolitej. Diametraln zmian sytuacji przyniós dopiero schyek XVIII stulecia zwizany ze wzrostem aktywnoci politycznej owieconej ziemiaskiej szlachty, zmierzajcej do uwolnienia kraju spod zalenoci rosyjskiej i przeprowadzenia caociowej reformy pastwa, wspartej na zaoeniach antymagnackich. Ogromne, wprost niebywae zaktywizowanie polityczne owieconych ziemian uzyskao posta wielkiego ruchu spoecznego ogarniajcego cay kraj. Ruch ten przybierajc form agodnej rewolucji, zawadn na przeomie lat osiemdziesitych i dziewidziesitych XVIII stulecia losami Rzeczypospolitej. Jego najbardziej spektakularnym przejawem by obradujcy w Warszawie w latach 1788-1792 Sejm Wielki zwany te Czteroletnim, osignicia którego stanowi przedmiot rozwaa niniejszej pracy. Podjte przez Sejm decyzje polityczne przywróciy pastwu pen niezawiso od Rosji, a wysiki reformatorskie doprowadziy do odnowy i unowoczenienia Rzeczypospolitej, umoliwiajc uchwalenie Konstytucji 3 maja (1791 r.), jako jednej z trzech pierwszych w skali wiatowej nowoczenie pomylanych konstytucji.